ΑΡΤΕΜΙΣ
Η Θεά είναι κόρη του Διός και της Λητούς. Δίδυμη αδελφή του θεού Απόλλωνος. Συνδέεται με το ουράνιο φώς όπως και ο αδελφός της. Είναι:
“χρυσηλάκατος”(χρυσός + ηλακάτη: η έχουσα χρυσό βέλος)
“χρυσήνιος”(χρυσός + ηνία η έχουσα ηνία από χρυσό)
“Χρυσόθρονος”(χρυσός + θρόνος η έχουσα χρυσόν θρόνο)
Θεά του αιθερίου φωτός είναι η “Φοίβη”(λάμπουσα) όπως ο αδελφός της είναι ο “Φοίβος”(λάμπων).
Και όπως ο αδελφός της είναι ηλιακός και ταυτίζεται με τον ήλιο έτσι και αυτή είναι σεληνιακή και ταυτίζεται με την σελήνη.
Η Άρτεμις πήρε το όνομα της από την ακεραιότητα (αρτεμές) του χαρακτήρος της και την σεμνότητά της, διότι επιθυμεί την παρθενίαν της. (Πλάτων Κρατύλος 406b).Η παρθενία της θεάς έγκειται όπως μας πληροφορεί ο Πρόκλος στο ότι δίνει υπόσταση στην αρετή των αρχών και διαχωρίζεται από κάθε επαφή, σύζευξη και πορεία προς τον κόσμο της γένεσης, παρόλο που εποπτεύει τους καρπούς των γεννήσεων. Όταν οι πρόοδοι και οι γεννήσεις των πραγμάτων εκτρέπονται αυτή προσδίδει χαρακτήρες τελείωσης δηλ. οδηγεί τις ψυχές και τις τελειοποιεί σύμφωνα με την αρετή, ενώ στα θνητα και ζωντανά πλάσματα χορηγεί την αποκατάσταση στην μορφή. (Πλάτων Κρατύλος 179)
Επίσης ο νομοθέτης ίσως να ονόμασε έτσι την θεά επειδή είναι γνώστης και ειδήμων της αρετής (αρετής ίστορα), ίσως όμως γιατί εμίσησεν και απέφυγε την ανδρική γονιμότητα (τον ανδρός άροτον) στην γυναίκα.
Επομένως ή για κάποιο από αυτά ή για όλα αυτά μαζί έδωσεν ο νομοθέτης το όνομα αυτό στην θεά. (Πλάτων Κρατύλος 406b).
Ο Πλάτων προσδίδει τρείς ιδιότητες της δέσποινας μας Αρτέμιδος:
α) Την Αγνήν όπου η θεά λέγεται ότι αγαπά την παρθενία της.
β) Την κόσμια βάση της οποίας είναι τελειοποιητική και επόπτης της αρετής.
γ) Την ανυψωτική σύμφωνα με την οποία λέγεται ότι μισεί τις γενετήσιες ορμές.
Από τις τρείς αυτές ιδιότητες η πρώτη ταιριάζει απόλυτα στην πορεία της Θεάς, σύμφωνα με την οποία έλαβε την ύπαρξη στην ζωογόνο τριάδα των αρχών είτε προσονομάζεται Εκατική θεότητα όπως λένε οι θεουργοί, είτε Άρτεμις όπως λέει ο Ορφεύς.
Διότι εγκατεστημένη εκεί πληρούται από αγνές δυνάμεις εκ μέρους των αμείλικτων θεών ενώ ατενίζει την πηγή της αρετής και ασπάζεται την παρθενίαν της.( Πλάτων Κρατύλος 179)
“Δώσε μου, Πατέρα μου την δύναμιν
να διαφυλάσσω αιωνίως την παρθενίαν μου
και τα πολλά ονόματά μου για να μην φιλονικεί ο Φοίβος μαζί μου
δώσε βέλη και τόξα αλλά και την δυνατότητα να φωτίζω”. (Ύμνος του Καλλιμάχου εις Άρτεμιν στ. 6-9)
Η θεά Άρτεμις εφορεύει την ψυχική ανέλιξη και την τελειοποίηση σύμφωνα με την αρετή. Ιερά της δεσπόζουν τόσο εις το Παραϊλίσιον πεδίον όπου ετελούντο τα Μικρά(εν άγραις) Μυστήρια, όσον και στην Ελευσίνα.
Όταν η θεά έσωσε την Ιφιγένεια από την θυσία στην Αυλίδα, που ήταν ιέρεια της στην χώρα των Ταύρων όπου η ίδια την είχε τοποθετήσει στον ναό της, πήρε εντολή η Ιφιγένεια, σύμφωνα με τον χρησμό του Απόλλωνος να μεταφέρει το ξόανον της θεάς, από την Ταυρική στην Αθήνα. Η θεά Αθηνά δε υποδεικνύει να κτισθεί “Εν Αλλαίς της Αττικής” κοντά στην Βραυρώνα ναός αφιερωμένος στην Ταυροπόλον Αρτέμιδα στον οποίον να κατατεθεί το ξόανον της θεάς και η Ιφιγένεια να μείνει ιέρεια μέχρι του θανάτου της.
Η λατρεία της θεάς ήταν μυστηριακή και αυτό καταφαίνεται από το γεγονός ότι κάθε πέντε χρόνια ετιμάτο ο Διόνυσος. Επίσης κάθε πέντε χρόνια γινόταν και μία άλλη εορτή προς τιμήν της Αρχηγέτιδος Βραυρωνίας Αρτέμιδος. Την εποπτεία της οποίας είχαν δέκα άρχοντες Αθηναίοι ένας από κάθε φυλή που ελέγοντο Ιεροποιοί. Οι ίδιοι εξέταζαν τα ζώα που εθυσιάζοντο μήπως είχαν κάποιο ψεγάδι “μώμο” γι αυτό και ονομάζοντο μωμοσκόποι. Από κάθε φυλή διάλεγαν μικρά κορίτσια ηλικίας δέκα ετών από τις ευγενέστερες και τις πιο ενάρετες οικογένειες και αφιερώνοντο στην θεά μέχρι την ημέρα του γάμου τους. Τα κοριτσάκια τα ονόμαζαν “άρκτους, η πράξις ελέγετο “αρκτία” και η τελετή “αρκτεύεσθαι”. Η άρκτος στην Βραυρώνα ήταν το ιερόν ζώον της θεάς. Ιερά της σύμβολα η έλαφος, ο σκύλος ο κυνηγητικός, η άρκτος αλλά και ο Ταύρος αφού ελέγετο και Ταυροπόλος.
Η θεά είναι εκείνη που δίδει αγνότητα στον μύστη για να γίνει άξιος και να δεχθεί το φως του αδελφού της Απόλλωνος διότι πρώτα γεννιέται η αγνότης – καθαρότης στην ψυχή και ύστερα φωτίζεται. Η αγνότης είναι αυτή που εκμαιεύει το φώς. (Ελληνική θρησκεία Παν.Μαρίνης)
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ -ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ