Όσο η προσωπική μας μελέτη στα περί Ελληνικής Θεολογίας κειμενικώς παραδεδομένα διευρύνεται κατά τοσούτον, η αξία που προβάλλεται εντός μας για τα κείμενα αυτά του Ιερέως των Δελφών Πλουτάρχου, μεγαλύνεται.
Τα κείμενα του θεωρούνται, και ναι, είναι, φαινομενικώς τουλάχιστον, εύληπτα και χρηστικά και γι αυτό ίσως το λόγο πολλοί μελετητές της φιλοσοφίας τα προσπερνούν αφού προτιμούν την εξέταση των ανωτέρων, δήθεν, φιλοσοφικών πραγματειών. Γι αυτό και ειδικά στον ελληνοκεντρικό χώρο δεν έχουν, εσφαλμένως, και τόσο μεγάλη διάδοση.
Αν και υπάρχουν στο έργο του και βαθύτερα φιλοσοφικά δοκίμια τα οποία είναι παντελώς άγνωστα και ενδεικτικά αναφέρουμε το ¨Περί την εν Τιμαίω Ψυχογονίας” τα “Πλατωνικά Ζητήματα” κ.α. τα οποία και, προϊόντος του χρόνου, θα κληθούμε να τα αναδείξουμε, όχι φυσικά με σκοπό να τα διδάξουμε, δεν θεωρούμαστε τόσο ικανοί, αλλά, η παρουσίαση τους αποτελεί και μία σημαντική αφορμή να τα μάθουμε και εμείς οι ίδιοι καλύτερα, άλλωστε, η γνωστή ρήση ο διδάσκων δις διδάσκεται αντηχεί διαχρονική και μας προφυλάσσει από εγωιστικές- διδασκαλικές καταβαραθρώσεις.
Βεβαίως και υπάρχουν όπως είδαμε αυτά τα έξοχα και προφανώς δυσκολότερα φιλοσοφικά δοκίμια στους έτερους φιλοσόφους αλλά και στον ίδιο τον Πλούταρχο, όμως, η λειτουργία των περισσοτέρων κειμένων του Πλουτάρχου, ειδικά στο πρωταρχικό στάδιο μελέτης, είναι εξόχως σημαντικότερη για ένα και κύριο λόγο, επειδή αυτά καταπιάνονται με τις ηθικές-πρακτικές αξίες που θα πρέπει να διέπουν την ψυχή μας προς απόκτηση της πολυπόθητης αρετής. Και φυσικά όχι μόνο δεν πρέπει στείρα να τα μελετάμε αυτά, αλλά, κυρίως, καλούμαστε να τα βιώνουμε και τα εφαρμόζουμε κατά το δυνατόν περισσότερο στον καθημερινό μας βίο, και αυτό πράγματι είναι εξόχως δυσκολότερο.
Με αυτόν τον τρόπο και η μεταγενέστερη μελέτη των υψιπετών κειμένων-εννοιών καθίσταται πιο ουσιώδης, επειδή, όσο πιο κεκαθαρμένοι ψυχικά και νοητικά είμεθα τόσο αντίστοιχα οι αναγωγικότερες μελετώμενες ιδέες θα καθίστανται όχι μονάχα κατανοητότερες αλλά και ενσύνειδες.
Επί παραδείγματι, όταν χρειάζεται να κατανοήσουμε με ποιον τρόπο πρέπει να ακούμε τους φιλοσοφικούς λόγους όλοι εμείς που συχνά πηγαίνουμε σε διάφορες, φιλοσοφικής υφής, διαλέξεις και να αντιληφθούμε μέσα από το «Περί Ακούειν» πόσο σημαντικό είναι να εξετάζουμε διεξοδικά αλλά και να αποφεύγουμε να ερχόμαστε σε επαφή με φαύλα ακούσματα διαφυλάττοντας την ψυχή μας από την κηλίδωση των ακροάσεων αυτών.
Επίσης, όπως πρακτικώς μα εκθέτει τον προβληματισμό του στο «Περί αδολεσχίας» για το ποια δηλαδή είναι τα ψυχικά παθήματα των ανθρώπων που μιλούν ασταμάτητα, μπορεί άλλωστε, και πρέπει πάντοτε να το εξετάζουμε, να είμαστε και εμείς από αυτούς.
Τέλος, αξίζει να μελετήσουμε στο «Περί Πολυπραγμοσύνης» όπου με την λέξη αυτή εννοούσαν στα χρόνια του Πλουτάρχου τους ανθρώπους που διασπείρουν συνεχώς κακεντρεχείς ειδήσεις και ζουν αποκλειστικώς με το να ενασχολούνται και να κριτικάρουν αδιάκριτα τις ζωές και τις κάθε είδους καταστάσεις των άλλων ανθρώπων. διαβαζοντάς το αξίζει να αναλογιστούμε εάν ανήκουμε και εμείς σε αυτήν την κατηγορία και εάν όχι, τότε σίγουρα έχουμε έρθει αντιμέτωποι με τέτοιους ανθρώπους στον κοινωνικό μας περίγυρο.
Άπειροι άλλοι καθημερινοί, ουσιαστικοί, πρακτικοί, προβληματισμοί τίθενται διεξοδικώς στα ωφέλιμα για την ψυχική αναγωγή μας ζητήματα
Τα πολύτιμα αυτά κείμενα, σε όλη την ομολογουμένως τεράστια έκτασή τους, μας υποκινούν να αντιληφθούμε με το καλύτερο δυνατό τρόπο σε ποιο βαθμό όλοι οι καθημερινοί μας προβληματισμοί μπορούν τα τεθούν σε εξέταση και όχι μονάχα αυτό αλλά μας δεικνύουν συνάμα και τον πραξιακό τρόπο αντιμετώπισης τους.
Ακολουθώντας την Πλούταρχεια κειμενική συλλογιστική καθιστόμεθα ικανοί προς την απόκτηση της αρετής, αφού, οι παθογένειες που εκπορεύονται από την εξέταση όλων των ηθικών ελλειμμάτων του καθημερινού μας βίου δεν μας το επιτρέπουν
Εν κατακλείδι, η συνειδητή κατανόηση των κειμένων αυτών που θα ακολουθείται όμως από την σταδιακώς εδραιούμενη πραξιακή εφαρμογή, είναι ικανή να μας κατατάξει στην κατηγορία των λεγόμενων φιλοσοφημένων-έλλογων όντων.
Παρμενίδης Ιω. Μπούσιου
