Σίγουρα ο κύκλος είναι ομοίωμα του νού. Διότι παραμένει κάτω από τήν (επιρροή) τής εσωτερικής του υφής και προχωρεί (ωθούμενος) κάτω από τίς παραγωγικές του δυνάμεις καί (πάλιν) επιστρέφει στόν εαυτού χώρον (στήν κατοικία του) κάτω από τήν επιρροή παρομοίας γνώσεως η οποία τόν καταλαμβάνει με κάθε τρόπο. Οι δέ (εκπορευόμενες) γραμμές από τό κέντρο του, μοιάζουν με τίς άπειρες δυνάμεις του, μέσω τών οποίων παράγει ολόκληρο τό πλήθος όσων μπορεί να νοή. Η δέ περιφέρεια του (είναι αυτή) μέσω τής οποίας συσπειρούται πάλιν εις τό κέντρον, περιβάλλοντας το από παντού μέ τήν επιστροφή τών διά του νού αντιλήψεων ως πρός τό έν καί το δυνάμενον να νοηθή
Ο μέν κύκλος εικών έστι νού. Μένει γάρ κατά τό εντός αυτού καί πρόεισιν κατά τάς γονίμους αυτού δυνάμεις και επιστρέφει πρός εαυτόν κατά τήν πανταχόθεν αυτόν περιλαμβάνουσαν ομοίως γνώσιν. Καί τό μέν κέντρον εικών τού εν αυτώ νοητού και αμερούς και εφετού, αι δέ εκ του κέντρου γραμμαί εοίκασιν ταίς απείρους αυτού δυνάμεσιν, δι΄ών παράγει πάν τό εν εαυτώ πλήθος τών νοητών. Η δέ περιφέρεια, δι΄ής συνελίσσεται πάλιν είς τό κέντρον καί περιπτύσσεται πανταχόθεν αυτό, ταίς νοήσεσιν ταίς εις τό έν καί τό νοητόν επεστραμμέναις.
Proclus Phil., In Platonis rem publicam commentarii Volume 2, page 46, line 25
Κύκλος= τροχός, τόπος συναθροίσεως, αγορά, θόλος ουρανού, δίσκος ηλίου – σελήνης, περίβολος, τροχιά ουρανίων σωμάτων………..
πρόεισιν (πρόειμι) = προβαίνω, προχωρώ, πηγάζω, άρχομαι άλλου………. γόνιμος = παραγωγικός, καρποφόρος, εύφορος, περιττός…….
πανταχόθεν = εκ παντός τόπου, εκ πάντων τών μερών, κατά πάντα τρόπον………
περιλαμβάνω = εναγκαλίζομαι, καταλαμβάνω, περιέχω, ορίζω ρητώς – αυστηρώς…….
νοητός = ο δυνάμενος νοηθήναι, ο υποπίπτων εις τήν αντίληψιν του νού, πραγματικός………
αμερής = αμέριστος, αδιαίρετος……..
εφετός = επιθυμητός………..
εοίκασιν – έοικα = είμαι όμοις, φαίνομαι όμοιος, ομοιάζω……..
συνελίσσομαι = περιτυλίγομαι, συσπειρώμαι…………
περιπτύσσω = περιτυλίσσω, περικαλύπτω, περιβάλλω……….
νόησις = σκέψις, η δια τού νού αντίληψις (ανωτέρα τής διανοίας).
Ερμηνεία αποσπάσματος και λεξικογραφικές αναφορές:
Νέαρχος- Εμμ. Παππαδόπουλος
