Το λεγόμενο Επίγραμμα αποτελεί ένα σημαντικό ποιητικό είδος που χαρακτηρίζεται από συντομία και αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στην αρχαία εποχή, συχνά με σκοπό τη χάραξή του σε ορισμένο μνημείο.
Πιο συγκεκριμένα η Παλατινή Ανθολογία (Anthologia Palatina) αποτελεί μια συλλογή αρχαίων κυρίως αλλά και βυζαντινών ελληνικών επιγραμμάτων της περιόδου από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 600 μ.Χ., που βρέθηκε σε χειρόγραφο το 1606 το οποίο συντάχθηκε τον 10ο αιώνα.
Οι μελετητές σε αυτήν την εξαίσια συλλογή μπορούν να αντλήσουν σπουδαία αποσπάσματα που αφορούν κάθε επιστητό ακαδημαϊκό αντικείμενο των λεγόμενων ανθρωπιστικών σπουδών.
Στο παρόν άρθρο μας επιλέξαμε μερικά σπουδαία επιγράμματα που αφορούν έναν από τους σημαντικότερους Θεολόγους των Ελλήνων τον μέγιστο Πλάτωνα.
Επίγραμμα 1ο
Το επίγραμμα αυτό, όπως πολύ σωστά ο Γ. Δημητροκάλλης σημειώνει στο σπουδαίο του έργο «Η ψυχή πουλί», είναι η αρχαιότερη αλλά και η πιο κατηγορηματική φιλολογική μαρτυρία για το ότι οι Αρχαίοι Έλληνες τις ψυχές τις συμβόλιζαν με πουλιά. Στο συγκεκριμένο μάλιστα επίγραμμα, που βρίσκονταν στον ταφικό σήμα-μνήμα του Πλάτωνος, δε θα μπορούσε, την ψυχή αυτού του θείου δαίμονος, να μην την αποτυπώσουν εικαστικά με ένα εξαίσιο του Διός Αετό που επίστεφε το μνήμα του!
Απόδοσις : Αητέ, τίναξε τα φτερά σου και πέταξε πάνω από τον τάφο και στρέψε το βλέμμα σου στον αστερόεντα οίκο των Θεών, και πες, Ψυχή είμαι του Πλάτωνος που εκτινάσσεται πετώντας εις τον Όλυμπον, το δε σώμα μου μόνο βρίσκεται στην Γή της Ατθίδος.
Επίγραμμα 2ο
Το δεύτερο αυτό επίγραμμα δεν είναι απλά συγκινητικό αλλά συγκλονιστικό, αφού, μέσα από την διονυσιακής-εκστατικής καταστάσεως παρομοίωση επιστέφει με ποιητικό θα λέγαμε τρόπο σύμπασα την Πλατωνική Θεολογία. Μην το διαβάσετε απλώς, προσπαθήστε να βιώσετε την μέθεξη των λεγομένων του, ευχόμενοι παραλλήλως όλοι μας να γευτούμε αυτόν τον Φιλοσοφικό-Θεολογικό οίνο, όταν η φορά του Νόος μας, η φρόνησή μας δηλαδή, θα καταστεί Κάλλιστη, και τότε μόνο, όπως ο ίδιος ο Πλάτων μας κατέθεσε στο περί ψυχής σύγγραμμα του, θα είμαστε ικανοί να ενατενίσουμε, έστω και εξ αίφνης, ακολουθώντας τα άρματα των Θέων, με τα μάτια της ψυχής μας το Επέκεινα του Λαμπροφαούς Θείου Πεδίου.
Απόδοσις : Της Ατθίδος εσύ άριστο εύγλωττο στόμα, το οποίο, με αποφθέγματα κάλυψε, για τους έλληνες, σελίδες (με τα συγγράμματά σου). Πρώτος εις τον Θεόν και στον Ουρανόν τους οφθαλμούς απέτεινες, Θείε Πλάτων που με ήθος το βίο σου ελάμπρυνες και Σωκρατικό της Σάμου κρασί μας κέρασες κάλλιστο φρόνημα το οποίο και μας απέπεμψε κάθε αβεβαιότητα-χωριστικότητα.
Επίγραμμα 3ο
Το τρίτο αυτό κείμενο εστιάζεται σε ένα άλλο θεολογικό θέσφατο του Πλάτωνος αυτό του Θεϊκού Νοός
Απόδοσις : Τα περί του θείου Νου μας δίδαξες εσύ περιπατητή των αιθέρων και τους υπέρ του Νοός μας αποκάλυψες τους Λόγους
Επίγραμμα 4ο
Το τέταρτο επίγραμμα το παραθέτουμε δίχως απόδοση αυτή τη φορά απο εμάς αφού είναι αρκούντως κατανοητό ως επιστέγασμα των όσων προαναφέραμε το οποίο και καταλυτικά και καίρια μας επιβεβαιώνει κάτι και που εμείς πολλάκις κατά την μελέτη των κειμένων αυτών έχουμε διαισθανθεί, το ότι δηλαδή, όποιος εξερευνά και εμβαθύνει στα του Πλάτωνος γεγραμμένα ξεριζώνει σταδιακώς τις άλογες σκέψεις του και μαζί με αυτές αποκόπτει συγχρόνως και τα της Ψυχής Πάθη που συγκρατούν δέσμια την ψυχή μας ώστε δυνηθεί να πετάξει στους κοσμικούς αιθέρες.
Όχι όμως, δεν πρέπει να τα μελετάμε τα κείμενα αυτά με μορφή σύγχρονης ψυχοθεραπείας, όπως πολλοί στις μέρες μας κυρίως ξένοι συγγραφείς τον προτείνουν(ιδέ βιβλίον Πλάτωνας ή Πρόζακ). Όχι δηλαδή εν είδει υποκατάστατου ψυχοφαρμάκου ή άλλων εναλλακτικών θεραπειων της ψυχής, Φευ, αλλά, ως ολοκληρωμένα ανωθεϊκής υφής Θείας εμπνεύσεως μελετήματα, από τα σπουδαιότερα που η ανθρώπινη διανόηση κατέθεσε, όπου η σπουδή τους είναι ικανή να μεταμορφώσεί και να εξελίξει την ψυχική μας συγκρότηση. Ειναι ακόμη ικανή η εν τω βάθει μελέτη αυτων των κειμένων να μας φέρει, εαν βεβαίως η ψυχική μας συγκρότηση είναι ώριμη, στα πρόθυρα της Ιεράς Πύλης του Ελληνικού Μυστηριακού Ορίζοντος.
Παρμενίδης Ιω. Μπουσίου
