ΘΕΟΙ – ΔΑΙΜΟΝΕΣ
Η φύση των θεών είναι “ασχημάτιστη, αχρωμάτιστη και ανέπαφη” (ΠΛ.ΦΑΙΔΡΟΣ 247c) δεν εκδηλώνεται σε αυτούς το διαλεκτικό έργο, αλλά στρέφεται προς την κάτω περιοχή, στον κόσμο της γένεσης.
Από τους Θεούς άλλοι είναι ασώματοι και άλλοι έχουν σώματα και μάλιστα σφαιρικά. Το σφαιρικό σχήμα προσιδιάζει σ’ αυτούς που είναι στραμμένοι προς τον εαυτόν τους.
Από τους δαίμονες οι αγαθοί και θεϊκοί έχουν σφαιρικά τα εφ’ ων οχούνται, ενώ οι άλλοι, οι υλικοί, ευθέα.
Τις προσευχές μας επακούουν τόσο οι θεοί όσο και οι δαίμονες όχι εξωτερικά, αλλά ξέροντας από πριν την προαίρεσή μας και γνωρίζοντας τις ενέργειες μας.
Υπάρχουν και Πάνες τραγοπόδαροι, όπως αυτός που εμφανίστηκε στον δρομέα Φιλιππίδη εκεί που περνούσε το Παρθένιο όρος και ψυχές της βαθμίδας της Αθηνάς ,ποικίλες στο σχήμα, που ενεργούν με άμεσο τρόπο πάνω στους ανθρώπους. Τέτοια ήταν η Αθηνά που φανερώθηκε στον Οδυσσέα και στον Τηλέμαχο. Οι δαίμονες της τάξης του Πάνα και της Αθηνάς ,πολύ περισσότερο οι ίδιοι οι Θεοί βρίσκονται έξω από κάθε τέτοια ποικιλομορφία.
Το ότι οι δαίμονες έχουν την μία ή την άλλη όψη δεν είναι λόγος για τον οποίο στους προστατευόμενους από αυτούς ανθρώπους, συνολικά και ατομικά, έλαχαν διαφορετικές μορφές π.χ. οι Σκύθες σε σχέση με τους Αιθίοπες και ο καθένας σε σχέση με τον άλλο. Αντίθετα οι δαίμονες που κυριαρχούν επί των ανθρώπων έχουν όλη την ποικιλότητα των χαρακτήρων μέσα στην απλομορφία, όλη την εναλλαγή των όψεων μέσα στην ομοιότητα και την διαφορά των κινήσεων τους μέσα στην μόνιμη δύναμή τους.
Υπάρχουν και ονόματα των θεών, που παραδίδονται από τους θεολόγους, με τα οποία οι Θεοί ονομάζουν τα πράγματα ,αλλά όχι των δαιμόνων μόνο. Πράγματι, τα δρώμενα κατά τα Μυστήρια αποδίδονται στους ίδιους τους Θεούς και όχι στους εξηρτημένους από αυτούς δαίμονες.
ΤΡΟΠΟΣ ΦΑΝΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ
Οι Θεοί δηλώνουν τα πράγματα στους ανθρώπους χωρίς να έχουν ανάγκη σωματικών οργάνων, αλλά μορφοποιώντας τον αέρα σύμφωνα με την βούλησή τους. Καθώς δηλαδή είναι πιο εύπλαστος και από το κερί, δέχεται τις αποτυπώσεις των θεϊκών νοήσεων που έρχονται από μέρους των Θεών χωρίς κίνηση και φτάνουν μέχρι εμάς με τον ήχο, το φθόγγο και την μεταβολή. Έτσι λέμε ότι μας έρχονται και οι χρησμοί από τους Θεούς, χωρίς εκείνοι να φθέγγονται αλλά με το να χρησιμοποιούν τα αέρινα σχήματα σαν όργανα, γεμίζοντας δίχως πλήγμα ή επαφή, την ακοή με τη γνώση που της αντιστοιχεί.
Είναι γεγονός άλλωστε ότι και η συνύπαρξη του ενός με τον άλλο γίνεται μέσω των νοήσεων και της αμοιβαίας νοητικής γνώσης, χωρίς την μεσολάβηση των αισθήσεων.
Είναι όπως λέει ο Όμηρος(Ιλιάς Γ 277):
” Ήλιε που τα πάντα βλέπεις από πάνω και τα πάντα ακούς”
Οι φανεροί Θεοί διαθέτουν και της όρασης την αίσθηση και της ακοής,όχι όμως εξωτερικά. Έχουν οι ίδιοι εντός τους, πριν από όλα, τις ρίζες και τις αιτίες των πάντων . Στ’ αλήθεια το πρόσωπο πάνω στην σελήνη ,φέροντας εικόνες του ήλιου ,δείχνει μάτια και αυτιά όχι όμως στόμα και μύτη ,καθότι αυτοί δεν έχουν την αίσθηση της όσφρησης ή της γεύση.
ΓΝΩΣΕΙΣ
Οι γνώσεις δεν κατεβαίνουν από επάνω απευθείας προς τα κάτω, αλλά δια κάποιων μέσων. Όπως δηλ. στον Όμηρο η γνώση της συνομιλίας Δία και Ηλίου κατέβηκε μέχρι τον Οδυσσέα δια μέσου του αγγελιαφόρου Ερμή και της Καλυψώς ,κατά τον ίδιο τρόπο και ο Έλενος κατενόησε την σκέψη του Απόλλωνα και της Αθηνάς όχι από τους πιο απομακρυσμένους αλλά από τους πιο κοντινούς προς αυτόν δαίμονες.
Απόσπασμα από τον Κρατύλο του Πρόκλου εκλογαί χρήσιμοι(&72-79)
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ